سنجش میزان آسیب‌پذیری اجتماعی و بهره‌گیری از رویکرد تاب‌آوری اجتماعی در برابر مخاطره(زلزله)( نمونه موردی : منطقه 2 شهرداری تهران)

Authors

Abstract:

مقدمه: امروزه با تغییر رویکردهای مدیریت بحران، جوامع به دنبال شرایطی هستند تا در صورت وقوع بحران، بازگشت سریع آنها به وضعیت قبل بحران فراهم آید. اگرچه نمی‌توان به‌طور کامل از وقوع مخاطرات جلوگیری کرد، اما می‌توان با تمهیداتی از آسیب‌­های ناشی از آن کاست. شرایط متفاوت، سبب تفاوت در آسیب‌پذیری جوامع در برابر مخاطره می‌شود. از مهم‌ترین ویژگی‌هایی که میزان خسارات را تغییر می‌دهد، ویژگی‌ اجتماعی ساکنان متأثر از مخاطره است. از‌این‌رو، برای برنامه‌ریزی صحیح و کاهش خسارت نخست باید محدوده‌ها و افراد آسیب‌پذیر شناسایی شوند. لذا هدف این پژوهش بررسی آسیب‌پذیری اجتماعی و تاب­آوری اجتماعی در منطقۀ 2 شهر تهران است. روش: تحقیق ازنظر هدف کاربردی و از نظر روش، توصیفی-تحلیلی است و در دو بخش آسیب‌پذیری اجتماعی و تاب‌آوری اجتماعی بررسی شد. در بخش آسیب‌پذیری با استفاده از 15 شاخص و وزن‌دهی با تکنیک دیمتل و هم‌پوشانی با استفاده از تکنیک ویکور در ArcGIS محدوده‌های آسیب‌پذیر شناسایی‌ شدند. در بخش تاب‌آوری با استفاده از پرسشنامه، دیدگاه 384 ساکن منطقۀ 2 در رابطه با شاخص‌های سرمایۀ اجتماعی جمع‌آوری شد. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل عاملی مرتبۀ دوم در نرم‌افزار لیزرل بهره گرفته شد. یافته­ها: نتایج حاکی از آن است که پهنه با آسیب‌پذیری اجتماعی بسیار بالا، 151 هکتار و پهنه با آسیب‌پذیری بسیار کم، 314 هکتار از مساحت منطقه را شامل می‌شود. نتایج بخش تاب‌آوری نشان داد که حمایت اجتماعی با ضریب یک بالاترین ضریب و بعد از آن شاخص همبستگی و انسجام اجتماعی با ضریب 95/0، شاخص احساس اثرگذاری و کارایی با ضریب 87/0، شاخص مشارکت با ضریب 84/0، شاخص اعتماد با ضریب 81/0 آگاهی با ضریب 47/0 پایین‌ترین ضریب را به دست آورده اند. نتیجه­گیری: از نتایج به‌ددست آمده می‌توان در برنامه‌های کاهش خطر و تاب‌آوری بهره گرفت. مدیران و مسئولان شهری در منطقۀ 2 شهر تهران باید تدابیری اتخاذ کنند تا وضعیت گروه‌های آسیب‌پذیر را بهبود داده و با آگاهی‌بخشی و آموزش، ویژگی‌هایی مانند مشارکت، همکاری و مسئولیت‌پذیری را در میان شهروندان افزایش دهند و به‌طورکلی رویکرد توانمندسازی و تاب‌آوری در اولویت برنامه‌های کاهش خطر قرار دهند.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

سنجش تاب‌آوری شهر در برابر زلزله با مدل پرومته، نمونه موردی: منطقه یک شهرداری تهران

زلزله به‌عنوان یکی از فاجعه‌بارترین و مخرب‌ترین انواع مخاطرات طبیعی دارای اشکال بزرگ و پیش‌بینی‌ناپذیر می‌باشد. لذا، نمی‌توان از پیامدهای آن جلوگیری کرد. در مقابل این وضعیت، راهبرد‌های سازمان‌های بین‌المللی برای کاهش بلایا، ایجاد جوامع تاب‌آور در برابر زلزله است که این امر نیازمند ارزیابی میزان تاب‌آوری شهر در برابر زلزله و برنامه‌ریزی اصولی در راستای تاب‌آور نمودن آن می‌باشد. بر این اساس، پژوه...

full text

سنجش تاب‌آوری و توان اکولوژی شهری در برابر زلزله با تاکید بر مولفه‌های محیطی (نمونه موردی: منطقه یک شهرداری تهران)

  افزایش جمعیت و رشد روزافزون شهرنشینی منجر به رشد و گسترش شهرها در مکان‌های نامساعد بدون توجه به پارامترهای طبیعی و بوم‌شناختی شده است. روند توسعه فیزیکی بدون برنامه، آسیب‌پذیری شهرها در برابر مخاطرات محیطی را تشدید کرده است که هدایت آگاهانه و برنامه‌ریزی اصولی در جهت ایجاد پایداری محیطی را می‌طلبد.از این‌رو پژوهش حاضر درصدد است تا با استفاده از مدل ANP در رویکردی تلفیقی با GIS، میزان تاب‌آور...

full text

نقش شهرداری تهران در ارتقاء شاخص های اجتماعی زندگی شهروندان (نمونه موردی، منطقه 6 کلانشهرتهران)

هدف از این تحقیق ارزیابی نقش شهرداری تهران در ارتقاء شاخص های اجتماعی شهروندان می باشد. بر همین اساس روش تحقیق در این بررسی توصیفی- تحلیلی بوده که آمار و اطلاعات آن با استفاده از پرسشنامه بدست آمده است. جامعه آماری این پژوهش ساکنین منطقه 6 کلانشهر تهران می باشند که با استفاده از فرمول کوکران، نمونه ای به حجم 285 نفر از بین آنها با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب گردیده و در تحلیل های کمی از نرم اف...

full text

تبیین مولفه های سرمایه اجتماعی موثر بر عملکرد کارکنان شهرداری(نمونه موردی منطقه 22 شهر تهران)

هدف اصلی این پژوهش تبیین مولفه های سرمایه اجتماعی موثر بر عملکرد کارکنان شهرداری(نمونه موردی منطقه 22 شهر تهران) می باشد. این تحقیق بر مبنای هدف، کاربردی و بر حسب روش گردآوری داده ها از نوع تحقیق توصیفی- همبستگی است.جامعه آماری تحقیق کلیه کارکنان منطقه 22 شهرداری تهران به تعداد797 نفر بودند.بر اساس جدول مورگان نمونه مورد پژوهش می بایست 260 نفر باشند.که در مجموع 280 پرسشنامه توزیع و در نهایت 267...

full text

تحلیل فضایی آسیب‌پذیری اجتماعی مناطق شهری در مقابل زلزله با استفاده از مدل SVI (نمونه موردی: منطقه 2 شهرداری تبریز)

زلزله به عنوان یکی از بلایای طبیعی به شمار می­رود که به لحاظ وقوع و غیر قابل پیش بینی بودن نسبت به سایر مخاطرات از اهمیت خاصی برخوردار است. لذا به خاطر این ویژگی نیازمند آمادگی و برنامه ریزی پیش از وقوع بحران در جهت کاهش میزان تلفات و خسارات وارده است. وقوع زلزله اثرات متفاوتی را بر گروه­های اجتماعی داشته و ارتباط مستقیمی با وضعیت اجتماعی- اقتصادی افراد دارد، بطوریکه نتایج آن منطبق بر ساختار نا...

full text

ارزیابی تاب‌آوری کالبدی شهر در برابر زلزله‌های احتمالی؛ نمونه موردی: منطقه یک شهرداری تهران

در دهه­های اخیر خسارت­های فراوان ناشی از زلزله به محیط و کالبد شهرها موجب شده است تا مفهوم تاب­آوری برای کاهش آثار زیانبار زلزله بیشتر مورد توجه قرار گیرد. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی تاب­آوری کالبدی منطقه یک شهر تهران در برابر زلزله­های احتمالی صورت گرفته است. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی از نوع کاربردی است. جهت تحلیل داده­ها؛ ابتدا در محیطGIS اقدام به مدل‌سازی براساس نتایج حاصل از...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 1

pages  0- 0

publication date 2019-02

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023